КатегорииКатегорија навигацијаГлавна содржина

Прашања и одговори со Елена Бубало Михајловска

Физичката активност и правилната исхрана го подобрува целокупното здравје, го намалува стресот, го подобрува ментално здравје, ни дава енергија за да се носиме со секојдневните предизвици, нѐ прави среќни и прави да изгледаме поубаво. Токму затоа, ова е и една од темите на нашата кампања за женско здравје.

dm-drogeriemarkt

dm дрогерие маркт

Време за читање 1 Мин.

9/10/2025

Q&A со Елена Бубало

Женско физичко здравје и правилна исхрана

Елена Бубало Михајловска е фитнес тренер и советник за исхрана, но пред се’ жена, мајка и сопруга. Елена, како голем поборник за женското здравје и наш соработник во оваа кампања, преку секојдневни совети и примери се труди да придонесе кон негово подобрување, особено преку физичка активност и подобар начин на исхрана кои директно влијаат врз целокупното здравје на жената.

Преку Q&A на нашиот официјален инстаграм канал ги дознавме вашите теми кои вас најмногу ве интересираат и со нејзина помош успеавме да одговориме. Во продолжение можете да ги прочитате одговорите и да се информирате за темата женско физичко здравје и правилна исхрана.

FAQ

Како да се справам со компулсивно прејадување (binge eating)?

Компулсивното прејадување (КП) е сѐ почесто присутно и во дадени случаи се идентификува како психолошка состојба за што често е потребна и стручна помош. Ние можеме да дадеме неколку насоки како свесно сами да си помогнете па еве неколку од нив:

- многу често рестриктивните диети знаат да придонесат до оваа состојба, затоа што тоа прави дополнителен стрес и дополнително ја зголемува желбата за јадење. Затоа пробајте да го претворите начинот на исхрана во стил на живот, а не строга диета. Пробајте полека да ги менувате лошите навики, наместо тоа да очекувате да се промени преку ноќ.

  • Пробајте да не прескокнувате оброци.
  • Распределете ги оброците на 3-5 часа, обидете се да бидат избалансирани, така што ќе ве држат сити од оброк до оброк.
  • Пиењето вода пред јадење сѐ уште е добра метода која ќе помогне да се внесе во телото помалку храна.
  • Да се внесува храна со повеќе влакна.
  • Да се исчисти кујната од процесирана храна, односно да се исчисти домот од грицки кои се консумираат после главно јадење.
  • Да се зголеми внес на протеин во секој оброк.
  • Доволен сон и јога влијаат позитивно на било која психолошка состојба, вклучувајќи и КП.
  • Планирајте ги оброци пред време, не останувајте гладни до последно -  ова спречува прејадување.

Дали шејковите може да се користат и за намалување на телесната тежина?

Не постои оброк кој ќе ја намали нашата телесна тежина. Водиме сметка на вкупниот внес на калории во текот на денот и практикување на постојан калориски дефицит, со што телото постепено ќе губи вишок на телесни масти. Шејкот како нискокалорична опција ќе помогне во тоа, ќе замени ужинка или ќе замени оброк, во зависност од тоа за каков шејк зборуваме и на тој начин ќе намалиме внес на калории. Заклучок е дека шејкот не нѐ слабее, но ни помага во замена на висококалоричен оброк. Сепак мора да се внимавав и неговиот состав и комбинација.

Kако да ги намалам во обем ,,спојлерите’’ од страна и бутините, односно како да го затегнам стомакот?

Слабеење на таргетиран дел од телото е невозможен сам по себе. Односно, не постојат вежби ниту конкретен тренинг што ќе го ослабат тој дел. Вежбите ќе помогнат во тонизирање на мускулите на тој дел од телото, можеби и ќе видиме некој почетен резултат, но вишок на масни наслаги од телото губиме само со регулирање на исхрана, односно со калориски дефицит и внесување на помалку храна од тоа што трошиме. Тогаш, телото нема да троши само од едно специфично место, туку отсекаде каде има вишок.

Протеински шејк: пред или после вежбање и зошто?

Доколку се работи за чист протеински шејк направен со вода, препорачувам да пиете веднаш после тренинг за побрзо распределување и апсобција во телото, на кое после тренинг му е баш потребно бидејќи помага во градење на мускулот и во регенерација на оштетени мускулни влакна по вежбањето. Секако после тоа треба да се јаде и оборк, бидејќи протеинот е само суплемент, а не е храна.

Како да затворам дијастаза? Препорака на вежби за во домашни услови.

Ова е навистина долга тема, за која за да се даде одговор мора да се знае и позадината, односно  стадиумот, големината, периодот на породување. Да, постојат соодветни вежби за ова и со истите треба да се почне што порано, но за жал се индивидуални, а не општи. Секако, препорачувам прво консултација со професионалец. Напомена: Процесот не е едноставен и брз и никој не може да гарантира 100% успех.

Дали може да се направи посебна програма за правилна исхрана за деца?

Програма за исхрана за деца сметам дека не е потребно, но она што може да се направи за родителите се насоки кои е препорачливо да се следат, од тоа кои намирници комплетно да се избегнуваат, кои умерено и кои најчесто да се внесуваат. Со интересни и лесни идеи и рецепти возможно е да се направи процесот на стекнување нови навики за исхрана поедноставен, односно може да се придонесе кон тоа да се престане со  прекумерно грицкање и дополнителен внес на десерти или друга храна после главен оброк. Но, важно е да се напомене дека ова е потешко да се примени кај деца кои веќе се растени на одреден начин, односно процесот оди потешко, но не е невозможен, додека пак кај малите деца тоа е многу полесно и лесно преминува во нивна навика за понатаму во животот.

Каква исхрана се препорачува за полицистични јајници?

За ваков тип на здравствена состојба пред сѐ би препорачала консултација со стручен лекар. Според моето искуство не постои директна поврзаност на исхраната со оваа состојба, но секако треба да се практикува исхрана со низок гликемиски индекс, односно да се внимава на внесот на количината на јаглехидрати, без разлика дали станува збор за здрави јаглехидрати. Би препорачала што помалку внес на процесирана храна, зголемен внес на протеин со што ќе се добие балансиран оброк, како и доволен внес на омега 3 масни киселини преку суплементација или исхрана богата со витамин Д. Секоја друга суплементација и протокол се индивидуални и би препорачала задолжителна препорака и совет од вашиот доктор.

Совети за накачување на мускулна маса?

Качувањето на мускулна маса е процес кој во многу случаи е потежок и од слабеењето. Ова е моето искуство до сега, ако зборуваме за дисциплинирани индивидуи кои следат правилна исхрана и тренинг. Но, она што е најважно според мене: калориски суфицит, односно внес на повеќе храна пресметано соодветно на индивидуалните потреби, особено зголемен внес на протеин (не се мисли на протеин само во форма на прашок, туку општо храна која е извор на протеин), тежински тренинг минимум 3-4 пати неделно следејќи соодветна програма, не обични тренинзи. Сон и одмор се MUST, без нив телото не може да гради мускул брзо и  лесно. И секако, трпение и дисциплина.

Колку време после абортус може да се почне со вежбање?

Секако прашање кое треба да се постави кај вашиот доктор-специјалист. Навистина ова е многу индивидуално, но брзо решливо: Едноставно треба да отидете на еден преглед и да го прашате. На тренерот треба да му ја споделите состојбата, со цел во првите 2-3 недели да внимава со интензитет и вид на тренинг.

Доколку жената е бремена, дали може да е на веган исхрана и да вежба?

Доколку бременоста е нормална се препорачува активност. Во врска со веганскиот начин на исхрана, не би можела да дадам конкретно мислење за ова, навистина е индивидуално прашање, но од моја гледна точка дефинитивно треба да се внимава на доволен внес на протеин кој е многу важен за правилен развој на плодот. А секако тренинзите треба да не се многу интензивни и не треба да го оптеретуваат многу телото.

Како е најдобро да се планираат оброците? Колку време однапред?

Планирањето на оброците е индивидуално и тесно поврзано со времето кое го имате на располагање. Мојот начин е таков што моите оброци ги планирам за цела недела однапред, ги приготвувам и ги складирам неколку дена. Немам проблем со консумирање на ладна храна, а ми помага во заштеда и на време, но и финансии. Голема улога игра и количината, односно дали готвите за двајца или шестмина.

Планирањето на храната и оброците ќе ви помогнат и во планирање на пазарувањето, како и на буџетот, а бенефитите се во голема мера и финансиски.

Дали вежбање (со скокање и тежини) и трчање во прво тромесечје е безбедно?

Ништо од тоа не е докажано. Зависи дали и што сте вежбале пред да останете бремена, во каква физичка состојба почнувате да вежбате. На пример атлетичарка трча и цела бременост, бодибилдер продолжува со тежински тренинзи и во бременост, нормално со помала тежина. Јас лично продолжив исто да вежбам но со помал интензитет. Најважна е вашата состојба, дозвола од докторот дека сѐ е во ред и да продолжите со тренизни каде сте застанале, но со намален интензитет.

Како со Хашимото хипотироидизам да се ослабе?

Оваа состојба сама по себе го отежнува тој процес, заради постојано чувство на замор, забавен пулс, телесната тежина се зголемува дури и со правилна исхрана, а може да имате и болки во мускули и зглобови. Но, факт е дека вежбањето помага во процесот, но мора да најдете соодветен тренинг кој ќе го издржите, кој нема да ве фрустрира. Секако, вашиот тренер треба да знае како да ви направи соодветен тренинг кој ќе го издржите. И нормално треба да сте истрајни во процесот. Исхраната тука игра голема улога. Истата да биде со низок гликемиски индекс, избалансирана исхрана со правилен сооднос на јаглехидрати, протеини и масти. Согласно моите искуства, палео диетата во овој случај покажала добри резултати, но сепак би препорачала за подетални информации на оваа тема да се консултирате со нутриционист и ендокринолог кои се позапознаени со вашата целосна здравствена состојба.

Се слабее ли само од пешачење и трчање?

Правило 1: Не можете да потрошите толку колку што можете да изедете. Односно пешачењето и трчањето се одлична активност и двете опфаќаат работа на исти мускулни групи. Тоа ќе го подобри вашето физичко здравје, ќе придонесе до губење на калории во денот, ќе го забрза метаболизам, но самото тоа нема тоа да ве ослабе. Кога станува збор за слабеење, не бирате тренинг кој ќе ве ослабе туку менувате исхрана, правилна, балансирана и со помал калориски внес. Спортуваме за подобра и поздрава мускулатура, подобро кардиоваскуларно здравје, повеќе енергија, лачење на убави хормони. Но, со правилна исхрана и практикување само на трчање и пешачење секако ќе имате резултат. Да напоменам дека конкретно во процес на слабеење многу голема улога има и тежински тренинг.

За да се направи оформено тело, што е најважно освен вежбањето? Дали треба храната да биде обилна?

За оформување на тело односно тонизирање на мускулите важно е соодветно нивно вежбање, но доколку истите се „покриени” со масни наслаги, нема вежбањето многу да ги открие. За тоа ни е потребна правилна исхрана и намалување на внес на калории соодветно на моменталната состојба. Значи, исхраната има голема улога и во самото оформување на телото, секако пропратена со редовен тренинг.

Совет: Како да се задржи мотивација за секојдневно вежбање?

Мотивација е навистина многу тешко секогаш да ја задржиме на високо ниво. Затоа, не треба да се концентрираме на тоа, туку многу повеќе на дисциплина. Откако ќе почнеме со ваков процес, тој станува наше секојдневие и стил на живот. И тогаш го правиме бидејќи знaеме какви сѐ придобивки имаме. Не секогаш ќе станеме од наутро и ќе бидеме мотивирани да вежбаме или да си подготвиме оброк. Но, дисциплината е таа што според мене ја прави основната разлика кај луѓето, па така и нивниот напредок на било кое поле. Секако дека има работи кои можат да ни помогнат: на пример вежбање со другарка /партнер,  со кој меѓусебно ќе се мотивирате. Вежбање во група и даден термин е нешто што многу помага...знаете кога точно морате да отидете, а не цел ден да одолговлекувате и на крај да се откажете. Дополнително вежбањето во група има навистина добра енергија и еден круг на луѓе со кои ќе се дружите пред и после на тренинг, што ви дава дополнителна мотивација да отидете и да го одработите тренингот. Не секој пат можеме да извежбаме исто и имаме иста енергија, но тоа не значи дека треба да се демотивираме, напротив, треба да продолжиме заради градење на дисциплина. Понекогаш е во ред и да прескокнете некој тренинг, но тоа исто не треба да ве демотивира. Едноставно некогаш е потребен одмор.

Дали наизменичното постење (intermittent fasting) и вежбање може да се комбинираат?

Секако немаат никаков судир. Она што е важно е да се внимава што се јаде во тие саати, зошто бесцелно би било постењето ако се консумира премногу и неправилно. Внимавајте кога ќе вежбате, направете си план да се совпаѓаат со оброкот, не прескокнувајте оброци, и запомнете: нејадењето е погрешен начин на исхрана.

Како за краток период да си ја намалам телесната тежина?

Не постои таков начин. Односно на секое тело во зависност од моменталната состојба и прекумерна килажа му е потребно различно време и различен начин на исхрана. Магично стапче, апче, чај, масажа, вештачка стимулација, нејадење, рестриктивна диета и слично може само дополнително да го нарушат здравјето. Не е лесно, но нема краток пат. Вежбање, правилна исхрана, истрајност, дисциплина, желба и напорна работа...нешта што сите мора да ги правиме за сопственото здравје, а не да бараме оправдувања.

Каква храна да внесувам во бременост, за да спречам отоци без притоа да бидам активна?

Дефинитивно е најдобро да се консултирате со вашиот доктор, но еве што јас што можам да препорачам: Не е само исхраната важна. Но кога станува збор за неа, сите знаеме дека е добро да намалиме на внес на сол, кој прави задршка на течности доколку се внесува во преголема количина, а да се зголеми внес на калиум (строго во консултација со доктор ако го внесувате преку суплементи), а преку исхрана можете да го внесете преку компир, банана, спанаќ, мешунки, цитрон, морков. Калиумот му помага на телото во одржување на баланс на количината на течности во телото. Да се намали внес на кофеин, а да се пие повеќе вода. Дополнително пробајте да пешачите и пливате, а лесната физичка активност многу ќе ви помогне во намалување на отоци и ќе делува истите помалку да се појавуваат, дури повеќе и од исхраната.

Кои се бенефитите од истегнувањето?

Многу често овие два поими ги мешаме еден со друг, но во основа секој од нив има посебно дефинирано значење и носи разни придобивки за нашата целокупна физичка благосостојба.

Истегнување е тренинг метода која се употребува за подобрување на флексибилноста, која пак претставува можност на пасивно зголемување на опсегот на движење на зглобовите.

Мобилноста е способноста на нашите зглобови за активно зголемување на својот опсег на делување и сила во крајните опсези на движењето.

Придобивки од истегнувањето:

Да се движите и функционирате добро во секојдневието особено при физичка активност ви треба доволна флексибилност во вашите зглобови. Истегнувањето е методата која може ова да ви го овозможи.

  • Зголемува флексибилност
  • Зголемува опсег на движење
  • Зголемува крвоток до мускулите
  • Намалува тензија на мускулите по тренинг
  • Подобрува држење на телото
  • Превенира и третира повреди на грбот
  • Намалува стрес

Мобилноста е основа доколку сакаме да се движиме добро. Вклучува работи како:

  • зголемен капацитет за движење,
  • здрави зглобови,
  • подобрен физички перформанс
  • намалување на ризикот од повреди
  • спречува крутост на мускулатурата по силов тренинг
  • ги пролонгира знаците на стареење на телото
  • може да намали болки од претходни повреди ( грб, колена, колкови, рамена и слично)

Совет: Обидете се да внесете вежби за истегнување и мобилност во вашето секојдневие и дадете им поголемо значење и не ги потценувајте затоа што играат голема улога на нашето здравје а одземаат малку време.

Доколку вежбате истегнувањето вметнете го на крајот од тренингот, а пак вежбите за мобилност правете ги како посебен тренинг во деновите кога вас ви одговара.